Luis Filcer in Aijen
NIEUWE EXPOSITIE
GALERIE PICTURA
Op zondag 2 november
1997 gaat in galerie Pictura in het Noord-Limburgse Aijen een tentoonstelling
van start met werken op doek en papier van de Mexicaanse kunstenaar Luis
Filcer. De opening is gepland om 16 uur en wordt verzorgd door kunstschilder
Eric Toebosch en Sef Derkx, stafmedewerker van het Limburgs Museum. Filcer
wordt internationaal gerekend tot de belangrijkste kunstenaars van onze tijd,
maar zijn schroom om zich in de mediagekte rond kunst te storten, heeft in de
weg gestaan dat zijn naam op ieders lippen is komen te liggen. Zijn technische
vaardigheden en beeldende kracht zijn echter onmiskenbaar en worden door velen
op waarde geschat. Filcer is ook niet het type kunstenaar dat op de barricaden
springt om alle schilderkunstige conventies omver te werpen. Het experiment was
bij hem altijd een middel, nooit werd het tot doel. Filcer wist en weet zich
geïnspireerd door grote meesters als Van Gogh, Goya en Rembrandt en in die
figuratieve traditie kan hij het best worden geplaatst.
Odyssee
De eerste levensjaren
van Filcer laten zich lezen als een spannend jongensboek, zo'n boek dat je in
één avond verslindt. Luis wordt in 1927 geboren in Zhitomir, een stinkende
industriestad op zo'n tweehonderd kilometer westelijk van Minsk. Het gezin is
joods en als de volkswoede zich weer eens tegen deze bevolkingsgroep ontlaadt,
moeten de Filcers hals over kop op de vlucht. Met duizenden anderen schepen ze
zich in om het geluk aan de andere kant van de oceaan te zoeken. Na een kort
verblijf in New York en een bizarre odyssee dwars door de Verenigde Staten,
arriveren ze berooid en platzak in Mexico City. Het gezin betrekt een kamer in
een naargeestige woonkazerne. Er tegenover ligt een kroeg waar illegaal
gestookte drank wordt verschonken. Hopeloos verslaafde zwervers strompelen er
naar binnen en buiten. Luis is dan pas een jaar of zes, een kind nog, dat
nauwelijks een jeugd heeft gehad.
Onherbergzaam
Filcer is als
kunstenaar nu vijftig jaar actief en in die periode heeft hij een omvangrijk
oeuvre geschapen. In zijn werk schaart hij zich onvoorwaardelijk aan de kant
van de zwakkeren. In zijn rechtbankscènes is de naakte beschuldigde eerder
slachtoffer dan verdachte. Ook het instituut Kerk krijgt er van langs.
Godsdiensten hebben maar al te vaak openlijke vijandschap gekweekt, die
resulteerde in vicieuze cirkel van zinloos bloedvergieten. De wereld is
onherbergzaam en nergens komt dit beter tot uitdrukking dan in de schilderijen
en tekeningen die Filcer maakte van de subway in New York. Als een moderne Goya
wijst hij ons op het onrecht in de ons omringende wereld. Maar er ook een
andere Filcer, een tegenpool van zichzelf. Het is de kunstenaar die met grote
toewijding en tederheid vrouwen schildert. Daarin raakt hij een prachtige
intimiteit. Om de schilder Luis Filcer en de boodschap die in zijn werk
besloten ligt, kun je nauwelijks heen. De tentoonstelling in galerie Pictura is
te zien tot en met 16 januari 1998.